Kada se uzdužna osa ploda u maternici ukršta s uzdužnom osom majke, pod oštrim uglom, govori se o kosom, odnosno poprečnom položaju. Ugao koji ove dvije ose zatvaraju kreće se između 45 i 90 stepeni.
Plod u maternici najčešće se ne nalazi u strogo poprečnom položaju, već češće u kosom, pa je nekada teško postaviti granicu između ova dva položaja.
Kako su uzroci ovih pojava relativno slični, nije od velike važnosti da li se ose majke i ploda sijeku pod većim ili manjim uglom. Međutim, činjenica je da se oba položaja moraju tretirati kao apsolutno patološki i takve trudnoće su s izrazito visokim rizikom po majku i plod.
Tokom osmog i devetog mjeseca trudnoće (32-36 sedmice), kod kosog položaja može, posredstvom kontrakcija maternice, doće do „spontane korekcije".
Učestalost ovih položaja je od 0,4 do jedan posto svih porođaja, što nije zanemarljiv broj, a često se dešavaju kod blizanačke trudnoće.
Šta su uzroci
Uzroci su, u prvom redu, nepravilnosti zida maternice, kao što je „dvoroga maternica", miom, kao i druge nepravilnosti njene građe. Ciste jajnika, također, mogu biti uzrok, kao i poremećaji u koštanoj građi karlice majke (sužena karlica).
Razlog za poprečni i kosi položaj može biti i labav trbušni zid majke, koji se često javlja kod višerotki, pa su i ovi patološki položaji kod njih češći. Nepravilan položaj posteljice - prednjačeća posteljica (placenta previa) također može biti jedan od uzroka kosog i poprečnog položaja ploda.
Kako do dijagnoze
Već vanjskim pregledom trbuha često se uočava da je maternica poprečno razvučena (kod normalne trudnoće je razvučena uzdužno). Međutim, za preciznu dijagnozu u svakodnevnoj akušerskoj praksi danas se koristi ultrazvuk.
Kako završava porođaj
Trudnice koje nose dijete u ovakovom položaju trebaju se obavezno javiti u bolnicu bar deset dana prije termina porođaja. Savremeno rješenje je carski rez, kojim se uspješno rješavaju ovi apsolutno nepravilni položaji ploda kod kojih vaginalni porođaj nije moguć.
